Recensies - Dromen van mijn moeder Anjet Daanje
in die omvang te zien. In haar boek Het lied van ooievaar en dromedaris (2022), dat vast de Libris Literatuur Prijs 2023 gaat winnen, loopt hoofdstuk 1 al tot pagina 42. En in De herinnerde soldaat (2019) is één alinea gerust een halve pagina. […]
Van de auteur wist ik aanvankelijk niets, ik las geen interviews, totdat ik de boeken gelezen had. Ik dacht eerst vaag: ze is vast Vlaams. Ze bleek Nederlands, en woont in Groningen. Ah mooi! In december 2022 zei ze in een interview in NRC: ‘Ik snap dat mensen een houvast nodig hebben en voor sommigen is dat God. Maar ik geloof niet in God, en ook niet in leven na de dood. Eeuwig moeten voortbestaan, heel vermoeiend lijkt me dat.’ En in april 2021 gaf ze in De Groene Amsterdammer aan dat ze de Bijbel nog niet had gelezen. […]
Door die stellige uitspraak in het interview verraste het me even dat Dromen van mijn moeder toch leven na de dood als thema had. Maar als ik denk aan Daanjes twee eerdere werken verrast het me helemaal niet, want daar schemeren liefde en hoop doorheen en een groot verlangen naar iets wat je
niet kunt zien maar er wel is, of kan zijn. […]
De verbeelding uit De herinnerde soldaat, waarin je een reis maakt dwars door iemands brein en je op den duur zelf ook niet meer weet wat waar is, zie je een beetje terug in dit Literaire Juweeltje. Zo reis je, in dromen, zo echt. En verder is er dat leven met al z’n aardse, nuchtere zaken, voorwerpen die langer blijven bestaan dan de eigenaar ervan. ‘Die tas, staand naast haar sandalen, verloren zonder hun eigenares, zo onvoorstelbaar droevig, dat ik huilde om die eenzame voorwerpen, niet om haar dood.’
Het blijft bijzonder hoe literatuur werkt. De boeken van Anjet Daanje zitten voorlopig wel in mijn hoofd, ergens. Bij elk bericht over de loopgravenoorlog in Oekraïne denk ik aan De herinnerde soldaat: kijk wat een enorm verhaal er zit achter één mens die de oorlog in wordt gestuurd. Wie zal er in deze eeuw zónder trauma uit komen? Bij kerkklokken, vierkante notitieboekjes en hoge heuvels op de hei zal ik denken aan Eliza May Drayden. […]
V-DR-7 V-DR-8